Słowniczek

Dodaj własne słówko
angielka

rodzaj pieczywa pszennego, w innych rejonach Polski zwanego również bułką paryską lub francuską, weką lub kawiorką

Augustów

dawna osada podłódzka, obecnie część miasta w dzielnicy administracyjnej Widzew

bałuciarz

chuligan, hultaj, łobuz, którego niekoniecznie trzeba spotkać na Bałutach

Bałuty

jedna z dzielnic Łodzi, przyłączona do miasta w 1915 r. (zanim to nastąpiło Bałuty były największą ówcześnie wsią w Europie!)

blichować

prasować

brzuszek

część tuszy wieprzowej, surowy boczek

cajg

rodzaj tkaniny bawełnianej; sztruks

chachmęcić

oszukiwać, mówić nieprawdę

chałka

słodka bułka pleciona

chęchy

chaszcze, zarośla, krzaki

chechłać

kroić coś (zwykle niezbyt ostrym nożem)

ciekać

pogardliwie: biegać, szybko chodzić

czarne

zwane również krwistym, wędlina z dodatkiem krwi zwierzęcej

drygle

zimne nóżki

Dworzec Fabryczny / Łódź Fabryczna

jeden z łódzkich dworców kolejowych, od października 2011 r. zamknięty w związku z przebudową na nowoczesną stację podziemną

ekspres

zamek błyskawiczny

famuła

dom wielorodzinny (zwykle kamienica) wybudowany dla rodzin robotniczych

foliówka

torebka foliowa

galancie

ładnie, dużo, sporo

galanty

o rzeczy lub osobie dobrze wyglądającej

glanc

gładko wypolerowana powierzchnia

Górna

jedna z dzielnic Łodzi, swoją nazwę zawdzięcza głównemu rynkowi dzielnicy, zwanemu niegdyś Rynkiem Górnym ( obecnie jest to Plac Reymonta)

Helenów

obszar obejmujący Park Helenowski oraz Park Ocalałych w Łodzi (dzielnica Bałuty)

karuzel

potocznie o karuzeli

Klapitka

północno-zachodnia część dzielnicy Polesie znajdująca się w końcowej części ulic Legionów i Więckowskiego. Nazwa niejasna, być może od nazwiska Klapitek właściciela karczmy znajdującej się na tym terenie (od jego nazwiska słowo „klapitka” funkcjonuje również w potocznym języku jako określenie mieszkania)

kontrol

błędnie zamiast kontrola

krańcówka

koniec linii tramwajowej lub autobusowej

Księży Młyn

osiedle zabytkowych domów robotniczych należących do dawnego zespołu przemysłowo-mieszkalnego stworzonego przez łódzkiego fabrykanta Karola Scheiblera

Kurczaki

fragment dzielnicy Górna w Łodzi, dawniej od licznych karczowisk zwany „Karczoki”

lebera

zgrubienie od leberka

leberka

gatunek pasztetowej, kiełbasa wątrobiana, wątrobianka (kiszka wątrobiana)

Lublinek

Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta

migawka

bilet okresowy ze zdjęciem na środki komunikacji miejskiej (obecnie ma formę elektronicznej karty zbliżeniowej, podobnej do karty płatniczej)

naród

tu: grupa ludzi związana ze sobą poprzez niewielkie terytorium (np. dzielnicę)

Park Śledzia

Park Staromiejski w Łodzi, którego potoczna nazwa prawdopodobnie pochodzi od zlokalizowanego w tym miejscu przed II wojną światową targu rybnego

Pietryna

potocznie, w poufałym tonie o ul. Piotrkowskiej w Łodzi;

podwyrko

regionalna forma słowa „podwórko”

Polesie

jedna z dzielnic Łodzi której nazwa w zamyśle miała określać tereny obejmujące dawne lasy („po-lesie”)

prażoki

danie z gotowanych ziemniaków ubijanych z mąką, z dodatkiem tłuszczu – obowiązkowo jako dodatek do kapuśniaku lub gotowanej kiszonej kapusty

rejwach

hałas, głośne rozmowy, harmider

robociarz

robotnik

ryczka

taboret

rynek, ryneczek

targowisko, bazar

schajcować

spalić

schódki

regionalna odmiana słowa „schodki”

siajowy, siaja

o przedmiocie bardzo kiepskiej jakości, tandetnym, szybko się psującym

Stawy Jana

park słynący z pięknych stawów położony w Łodzi w dzielnicy Łódź Górna nad doliną rzeki Olechówki

sznytka

kromka chleba

szynel

rodzaj dopasowanego płaszcza, modnego na przełomie XIX i XX wieku

sładnie

ładnie, łatwo

towar

tkanina

trambambula

gra stołowa znana też jako piłkarzyki

tytka

papierowa torba

tytla

tekturowa rura do nawijania nici

ulica Andrzeja

ulica Andrzeja Struga, która przed II wojną światową nosiła nazwę św. Andrzeja

weber

tkacz

Widzew

jedna z dzielnic Łodzi, dawniej wieś rolnicza dołączona do miasta w 1906 r

wtrajlać

jeść łapczywie, z apetytem

wychatrać

wyrwać

zafiranić

zasłonić firanki

zalewajka

zupa z ziemniakami zalewanymi białym barszczem

zarajgować

założyć nitki na maszynę

Zdrowie

Park im. Józefa Piłsudskiego (potocznie nazywany również Parkiem na Zdrowiu), największy, zabytkowy park w Łodzi

zgierski jeż

pomnik sympatycznego zwierzątka, które dzięki wierszowi Wandy Chotomskiej „Przygody jeża spod miasta Zgierza” stało się symbolem miasta

Zielony Rynek

targowisko na pl. Barlickiego w Łodzi

żulik

chlebek turecki, słodkie pieczywo z rodzynkami